Jak obliczyć certyfikat energetyczny budynku? Metodologia obliczania efektywności energetycznej budynku – podstawowe informacje

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku to dokument, w którym zawarte są informacje na temat tego, jakie jest zapotrzebowanie danego obiektu budowlanego na energię do ogrzania pomieszczenia czy zapewnienia optymalnego oświetlenia. Nie jest to jednak jedynie urzędowy dokument wymagany na etapie sprzedaży nieruchomości czy oddawania jej na wynajem – świadectwo to zawiera również cenne informacje, które mogą zostać wykorzystane do analizy kosztów zużycia energii, co może być to przydatne np. w przypadku większych lokali użytkowych przeznaczonych na potrzeby firmowe. Jak obliczyć certyfikat energetyczny budynku?

Metoda zużycia. Analiza faktycznego zużycia energii

Jedną z metod wykorzystywanych do wyznaczania certyfikatu energetycznego jest tzw. metoda zużycia, która to opiera się na ustaleniu rzeczywistego wydatkowania energii w danym obiekcie budowlanym. Takie podejście charakteryzuje się tym, że uzyskane w ten sposób wyniki precyzyjnie odzwierciedlają energetyczne potrzeby danego budynku. Z drugiej jednak strony może być to potencjalna słabość opisywanej metody obliczeń, ponieważ wyniki z przeszłości są silnie uzależnione od nawyków mieszkańców czy pracowników. W praktyce może okazać się, że wynik jest sztucznie zawyżony lub zaniżony, a zapotrzebowanie w przypadku następnych użytkowników będzie przyjmować wartości mocno odbiegające od tych zawartych w certyfikacie obliczonym według metody zużycia. 

Dobrym przykładem jest tu sytuacja, gdy mieszkańcy będą nieobecni przez kilka miesięcy, co nie pozostanie bez wpływu na wartości wskaźników energetycznych. A zatem metoda ta, choć odzwierciedla faktyczne zużycie energii w danym okresie, jest niezwykle podatna na wahania. Taki stan rzeczy oznacza również, że porównywanie budynków na podstawie tej metody może okazać się dość problematyczne.

W takiej sytuacji nie każdy obiekt budowlany spełnia warunki do tego, by zastosować ową metodę. Przede wszystkim budynek musi spełniać następujące wymogi:

• system ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej zasilany z sieci ciepłowniczej lub gazowej,
• budynek nie posiada systemu chłodzenia,
• wyraźnie określone powierzchnie z regulowaną temperaturą powietrza,
• gaz ziemny jest wykorzystywany wyłącznie do ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej, a jego zużycie powinno być mierzone oddzielnym gazomierzem.

Właściciel budynku musi posiadać dokumentację potwierdzającą rzeczywiste zużycie ciepła lub gazu ziemnego z ostatnich trzech lat poprzedzających sporządzenie certyfikatu energetycznego. Ważne jest także, by w tym okresie nie przeprowadzano prac budowlanych wpływających na charakterystykę energetyczną budynku.

Metoda obliczeniowa, czyli standaryzowane parametry i użytkowanie

Metoda zużycia, choć pokazuje realne dane i w wielu przypadkach może sprawdzić się najlepiej (np. gdy w domu zamieszka również 4-osobowa rodzina z podobnym stylem życia), ma jednak spore ograniczenia oraz jest podatna na zmiany w nawykach mieszkańców. Dlatego też w określonych sytuacjach zaleca się użycie metody obliczeniowej opartej na ustandaryzowanych założeniach dotyczących użytkowania danego budynku.

Metoda obliczeniowa jest bardziej obiektywna, gdyż bazuje na standardowych parametrach konstrukcji, a dokładny znormalizowany sposób wyliczania wskaźników energetycznych został szczegółowo opisany w załączniku nr 1 do Rozporządzenia podpisanej 13 kwietnia 2023 roku.

Jak oblicza się certyfikat energetyczny budynku?

Proces obliczania certyfikatu rozpoczyna się od zebrania danych, po czym to sam audytor musi zdecydować, jaka metoda obliczeń będzie w danym przypadku optymalna. Następnym działaniem, jakie należy wykonać, jest podział budynku na strefy:

• ogrzewane,
• nieogrzewane,
• chłodzone.

Po ich wyznaczeniu audytor przystępuje do następnego etapu, jakim jest obliczanie poziomu rocznego zapotrzebowania na energię dla różnych systemów technicznych (to właśnie na tym etapie określa się kluczowe wskaźniki, jakimi są EP, EK oraz EU). Audytor oblicza wówczas również poziom jednostkowej emisji CO2 dla budynku, a także udział odnawialnych źródeł energii (wskaźnik Uoze).

Niezależnie od wybranej metody audytor już po zakończeniu obliczeń, może zasugerować usprawnienia, które powinny poprawić parametry energetyczne budynku.